گیاهان برای رشد و نمو به مواد غذایی موجود در خاک نیاز دارند. بعد از ازت پرمصرف ترین عنصر مورد نیاز گیاهان پتاسیم است. خاک به طور کاملاً طبیعی دارای بسیاری از مواد غذایی همچون نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، فسفر و سایر عناصر مورد نیاز یاه می باشد.
وجود عنصر غذایی پتاسیم در خاک
پتاسیم جزوه عناصر ضروری موجود در خاک محسوب می شود. این عنصر نقش کاملاً ضروری و حیاتی در تنظیم رشد گیاه دارد. پتاسیم بر خلاف سایر عناصر به صورت ترکیبات غیر یونی و یا کمپلکس های عالی در ساختمان سلول گیاهی مشاهده نمی شود بلکهپتاسیم در گیاهان متحرک است به این صورت که در گیاهان از برگهای پایین به بالا منتقل میشود.
عوامل جذب پتاسیم خاک توسط گیاه
مواردی که باعث جذب پتاسیم خاک توسط گیاه می شود شامل هوادهی یا میزان اکسیژن خاک، سیستم خاک ورزی مناسب، دمای مناسب و خاک و رطوبت موجود در خاک می باشد.
علایم ظاهری کمبود پتاسیم در گیاه
شما علایم کمبود پتاسیم در گیاه را می توانید به دو صورت مشاهده نمایید این علایم در رشد و نمو گیاه و همچنین در برگ های آن ظاهر می شوند. گیاهانی که مبتلا به کمبود پتاسیم هستند اغلب کوتاه، کوچک و ضعیف می باشند ولی در صورتی که گیاه با کمبود شدید پتاسیم مواجه باشد شاخه ها از انتها شروع به خشک شدن میکنند. برای تشخیص صحیح علایم حتما باید از یک متخصص آنالیز خاک و برگ و شرایط محیطی کمک بگیرید چون در بسیاری از موارد علائم ظاهری موجود در گیاه به خاطر کمبود پتاسیم مشابه علایم کمبود سایر عناصر مانند گوگرد، منیزیم و روی می باشد.
به طور مثال علایم ظاهری کمبود پتاسیم در گندم و جو که به شکل کوتاه شدن ساقه و میان گره ها، سوختگی و مردن نوک و حاشیه برگها، تعداد ساقه زیاد ولی تعداد خوشه های خیلی کم ظاهر می شود. همچنین در درختان گلابی، گیلاس و سیب کمبود پتاسیم به صورت خشکیدن سرشاخه‌ها، زردی بین رگبرگ ها و لبه سوختگی قهوه ای یا خاکستری مشاهده می شود. همچنین جوانه گل و شکوفه های فراوان ولی عملکرد میوه کم و حتی میوه نامرغوب نیز از جمله علایم ظاهری کمبود پتاسیم در درختان می باشد.
تعیین وضعیت پتاسیم در خاک و گیاه
با تجزیه و تحلیل و آزمایش گیاهان و خاک می توان به وضعیت پتاسیم در خاک دسترسی پیدا نمود. حتما باید از این نوع آزمایش برای تعیین میزان نیاز کودهای پتاس استفاده شود.
علامت شیمیایی پتاسیم
پتاسیم با علامت شیمیایی K شناخته می شود که یکی از ۱۷ عنصر ضروری برای رشد گیاهان و تولید مثل آنها محسوب می شود. پتاس با فرمول شیمیایی K2O معرفی شده است و این علامت برای بیان مقدار مواد کودی مختلف که حاوی پتاسیم هستند، مورد استفاده قرار می گیرد.
کمبود پتاسیم در گیاهان
کمبود پتاسیم در گیاهان موجب کاهش مقاومت گیاه به خشکی، به دمای بالا و پایین و غرقابی می باشد. همچنین کاهش پتاسیم در گیاه باعث می شود که مقاومت گیاه در برابر انواع آفت ها و عوامل بیماری زا کاهش پیدا کند. علائم کمبود پتاسیم در مراحل اولیه در برگ های پایینی گیاه خود را نشان می دهد و سپس با افزایش کمبود پتاسیم علایم به سمت قسمت بالای یک گیاه نیز حرکت می کند. یکی از شایع ترین و متداول ترین علائم کمبود پتاسیم در گیاه، سوختگی زرد رنگ یا کلروز است که در حاشیه برگه اتفاق می افتد اما در حالت شدید تر نیز حاشیه سوختگی برگ از آن جدا می شود. البته در مورد گیاهانی که برگ های پهن دارند همچون سویا و پنبه کمبود پتاسیم باعث می شود که تمامی برگ ها فرو بیفتد که نتیجه آن از بین رفتن گیاه قبل از بلوغ است.
نقش پتاسیم در رشد گیاه
- پتاسیم باعث می شود که اندام های گیاه که در حال رشد هستند از سلامت کامل برخوردار باشند و همچنین از گیاه در مقابل انواع بیماری ها محافظت می کند.
- پتاسیم باعث افزایش برداشت محصول هم می شود چون پتاسیم رشد ریشه ها را افزایش می دهد و مقاومت گیاه در برابر خشکی را بهبود می بخشد.
- پتاسیم در فرایند فتوسنتز و تولید غذا نیز نقش موثری دارد به طوری که
- حداقل ۶۰ نوع آنزیم را که در رشد گیاه موثر هستند، را فعال می کند.
- علاوه بر موارد مطرح شده؛ پتاسیم موجب تولید دانه هایی با نشاسته زیاد می شود، همچنین آماس گیاهی را حفظ کرده به طوری که کمبود آب و پلاسیدگی گیاه را کاهش می دهد و در انتقال قندها و نشاسته ها به گیاه کمک می کند.
- پتاسیم سلولوز تولید می کند و موجب کاهش lodgingدر گیاه می شود. همچنین از گسترش بیماری ها در گیاه جلوگیری می کند.
زمان جذب پتاسیم متناسب با گیاهان متفاوت است، آزمایشاتی که بر روی جذب پتاسیم توسط گیاه ذرت انجام شد نشان داد که 70الی ۸۰ درصد از میزان جذب در زمانی ابریشم سازی این گیاه انجام می گیرد. در گیاه ذرت انتقال پتاسیم از برگ ها و ساقه ها به سمت دانه نسبت به فسفر و نیتروژن بسیار کمتر است به طوری که در زمان تشکیل دانه منبع پتاسیم نقش ضروری ندارد.
پتاسیم موجود در خاک به چه صورت وجود دارد؟
پتاسیم به سه صورت یعنی پتاسیم نسبت غیر قابل دسترس، پتاسیم با دسترسی اندک و پتاسیم قابل دسترس در دسترس گیاه قرار می گیرد.
پتاسیم قابل دسترس
پتاسیم قابل دسترس به راحتی در دسترس گیاه قرار می گیرد و بین یک 1/0 تا ۲ درصد از کل پتاسیم موجود در خاک را شامل می شود. این پتاسیم در ترکیب خاک به صورت حل شده قرار دارد و در مبادلات رس و مواد ارگانیک حفظ می شود.
پتاسیم با دسترسی اندک
این نوع پتاسیم بین ۱ تا ۱۰ درصد از منبع پتاسیم را شامل می شود که منشا آن یا مواد معدنی اولیه حل شده در خاک است یا از کودهای پتاسیم ناشی می شود.
پتاسیم نسبتاً غیر قابل دسترس
این نوع پتاسیم بین ۹۰ تا ۹۸ درصد از کل پتاسیم موجود در خاک، در مواد معدنی اولیه غیر محلول وجود دارد که در مقابل تجزیه شیمیایی کاملا مقاوم هستند.
برای بیشترین جذب پتاسیم از کود باید مواد مغذی در گیاه کافی باشند به طوری که بین پتاسیم و برخی از مواد مغذی ارتباط خاصی وجود دارد به این صورت که کوددهی بالای پتاسیم ممکن است باعث دسترسی کمتر گیاه به منیزیم شود. بنابراین گیاهی که در حال رشد است با کمبود منیزیم روبرو می شود و از سوی دیگر منیزیم موجود در خاک هم کم است. این مشکل اغلب برای محصولاتی که در خاک های شنی قرار دارند، ایجاد می شود.
کودهای پتاسیمی
درگزارشات سازمان کشاورزی جهانی یا فائو آمده است که از تمام کودهای پتاس که در جهان موجود است 88 درصد به صورت کلرور و 8 درصد به صورت سولفات و 4 درصد بقیه به صورت سایر کودها همچون کود پتاسیم نیترات موجود می باشد. زمان جذب پتاسیم در گیاهان مختلف متفاوت است اما معمولاً گیاهان در مراحل اولیه رشد خود پتاسیم را همچون نیتروژن و فسفر جذب می کنند. جالب اینجاست که پتاسیم به عنوان ماده مغذی که کیفیت را حفظ می کند، معرفی شده است به این صورت که پتاسیم کیفیت عواملی همچون شکل، رنگ، قدرت دانه و بذر و اندازه آن را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
مدیران سایت در اسرع وقت نظر شما را درج می کنند. در صورت سوالی بودن مطلب شما، به آن به نحو احسنت پاسخ داده خواهد شد.